Τους συμφέρει να μην «καταλαβαίνουν»

Του ΝΙΚΟΥ ΚΟΤΖΙΑ Συγγραφέα, καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιώς

Δεν υπάρχει έστω και μία ανάλυση που να δικαιώνει τις επιλογές της κυβέρνησης.

Η οικονομία έχει μπει σε μεγάλη ύφεση, που συνδυάζεται με πληθωρισμό. Η ανεργία καλπάζει. Το χρέος αυξάνει. Η παραγωγική βάση συρρικνώνεται. Ο κοινωνικός ιστός αποδιοργανώνεται. Η χώρα βρίσκεται ενώπιον μιας συνολικής κρίσης. Πολιτικής, ηθικής, πνευματικής, πολιτισμικής και οικονομικής. Κινδυνεύει δε να βρεθεί ενώπιον μιας πολύπλευρης εθνικής κρίσης με ιστορικών διαστάσεων απώλειες. Συνολικά η κυβερνητική πολιτική έχει αποτύχει παταγωδώς. Δεν φτάνει που βαδίζει σε λάθος δρόμο, αλλά, επιπλέον, δεν είναι σε θέση να τον περπατήσει. Ολο μπερδεύεται και πέφτει.

Οι δυνάμεις που αντιτίθενται στο δρόμο που είχε πάρει η κυβέρνηση έχουν από καιρό προαναγγείλει ότι η πολιτική της κυβέρνησης θα οδηγήσει τη χώρα σε κατήφορο. Πολλοί φοβισμένοι ήλπιζαν ότι ίσως να υπήρχε κάποιο «κρυφό μαγικό σχέδιο» που θα οδηγούσε τη χώρα κάποια στιγμή σε καλύτερες μέρες. Τώρα γνωρίζουν: Αυταπάτες τέρμα. Οι δυνάμεις που στήριξαν την κυβέρνηση τής κάνουν κριτική διότι δεν δείχνει επάρκεια σταθερότητας στις επιλογές της και αρκετή σκληρότητα έναντι των μεσαίων και φτωχών εισοδημάτων. Βιάζονται να παραλάβουν σε τιμές ευκαιρίας τον δημόσιο εθνικό πλούτο. Οι δύο αυτές οπτικές είναι δύο ριζικά διαφορετικές κριτικές. Εκφράζουν διαφορετικές ανάγκες και συμφέροντα. Οι μεν θέλουν να σταματήσει η κατηφόρα της χώρας. Οι δε θέλουν να επιταχυνθεί αυτή η πορεία, διότι έχουν στήσει στην κατηφόρα «ακριβά διόδια».

Εκείνοι που μας έφεραν στην κρίση και επιθυμούν να βγάλουν κέρδη από την αντιμετώπισή της πιστεύουν ότι διαθέτουν το σωστό και ορθό συνταγολόγιο και επιθυμούν τη «συνεπή» και αταλάντευτη εφαρμογή του. Επιθυμούν να βγάλουν και άλλα κέρδη, όχι μόνο οικονομικά, αλλά και ιδεολογικά, ηθικά, πολιτικά και κοινωνικά. Διαθέτουν τις «ναυαρχίδες» τους και τα δημόσια πιστόλια τους. Προκειμένου να γίνουν πειστικοί εμφανίζουν τα δικά τους συμφέροντα, εξαιτίας των οποίων βρέθηκε η χώρα εδώ που βρέθηκε, ως συμφέροντα της χώρας. Εμφανίζουν τις πολιτικές, με τις οποίες δεν πληρώνουν για σκάνδαλα, για λανθασμένες επιλογές, με τις οποίες οδήγησαν στην αποδιοργάνωση του παραγωγικού και κοινωνικού ιστού της χώρας, ως το μονόδρομο για τη χώρα.

Εκείνοι που αντιστρατεύονται αυτό το δρόμο δεν έχουν καταφέρει ακόμα να βρουν έναν κοινό παρονομαστή προάσπισης της χώρας. Δεν έχουν επεξεργαστεί πειστικές λύσεις. Σε μεγάλο βαθμό δεν έχουν κατανοήσει τι έχει συμβεί στη χώρα και ποια είναι η διέξοδος.

Με εξαίρεση την ενδιαφέρουσα πρόταση της Σοφίας Σακοράφα για το χρέος, χαρακτηρίζονται σε μεγάλο βαθμό από δύο λανθασμένες επιλογές: Η μία είναι τα πολλά «εγώ» και οι συνεχείς περιχαρακώσεις έναντι των άλλων. Αυτή η στάση είναι προϊόν της βαθιά λανθασμένης αντίληψης αυτοματισμού στην πολιτική. Οτι όταν έρχεται η κρίση, οι κοινωνικές δυνάμεις που υφίστανται τις αρνητικές συνέπειές της θα προσχωρήσουν άμεσα και χωρίς χρονοτριβή στις όποιες αναλύσεις και ελλιπείς προτάσεις τους. Το δεύτερο, που είναι και το σημαντικότερο, είναι ότι σε μεγάλο βαθμό οι προτάσεις αυτές δεν αναλύουν επαρκώς τις εσωτερικές διαδικασίες και τις δυνάμεις στην Ελλάδα που συγκροτούν, στηρίζουν και προωθούν το μνημόνιο. Το οπλοστάσιό τους προέρχεται κυρίως από τις συζητήσεις στο εξωτερικό. Συζητήσεις από τις οποίες οφείλουμε όλοι να μαθαίνουμε, αλλά να μην εξαντλούμαστε σε αυτές.