Το πρόγραμμα Καλλικράτης

Δει δη χρημάτων

Στην αρχή φαινόταν ότι με την αναδιοργάνωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με τον «Καλλικράτη» θα έμπαινε τάξη και νοικοκυροσύνη και θα εξοικονομούσε το κράτος πολλά χρήματα, κυρίως από τη θεαματική μείωση των αυτοδιοικητικών παραγόντων και υπαλλήλων και τη συμπύκνωση υπηρεσιών και λειτουργικών εξόδων.

Το πρώτο τετράμηνο λειτουργίας του νέου μοντέλου δείχνει ότι ο στόχος αυτός παραμένει άπιαστος. Η Αυτοδιοίκηση ψάχνει ακόμα το δρόμο της, πελαγωμένη στα οικονομικά προβλήματα και στα κενά της νομοθεσίας.

Παρά τις καθησυχαστικές δηλώσεις των υπουργών Ραγκούση και Παπακωνσταντίνου, το μεγαλύτερο πρόβλημα φαίνεται να έχουν κυρίως οι δήμοι και όχι τόσο οι περιφέρειες, που κουτσά-στραβά συνεχίζουν στην πεπατημένη των παλιών περιφερειακών αυτοδιοικήσεων. Οι καλλικρατικοί δήμοι έχουν επωμιστεί και τις υπηρεσίες των τέως νομαρχιών, φορτώθηκαν πολλές αρμοδιότητες, ενώ παράλληλα έχουν χρεωθεί και τα πολλά προβλήματα των καποδιστριακών δήμων. Σε καίριους τομείς, όπως η Πολεοδομία, η Παιδεία, η Υγεία και το Εμπόριο, οι δήμοι κυριολεκτικά έχουν χάσει την μπάλα, εξαιτίας της γραφειοκρατίας και της έλλειψης έμπειρων στελεχών.

Δήμαρχοι της περιφέρειας, με τους οποίους μιλήσαμε τις ημέρες του Πάσχα, ήταν κατηγορηματικοί: «Αυτά που μας λένε για ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και πλαφόν στα λειτουργικά έξοδα, δεν τα καταλαβαίνουμε. Η κατάσταση έχει ξεφύγει, τα έξοδα τρέχουν και μετά βίας πληρώνουμε το προσωπικό. Παλιά ξέραμε ότι είχαμε τη ΣΑΤΑ (Συλλογική Απόφαση Τοπικής Αυτοδιοίκησης) με την οποία μπορούσαμε να προγραμματίσουμε και κάποιο έργο υποδομής. Τώρα τίποτα». Ήδη αρκετοί δήμοι έχουν προσφύγει σε δανεισμό από τις τράπεζες και άλλοι ετοιμάζονται να προσφύγουν. Η εξαγγελθείσα διαφάνεια στα οικονομικά των ΟΤΑ αργεί να φτάσει στα ταμεία τους.

Τα χρέη των δήμων προς τράπεζες και τρίτους υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τα 1,7 δισ. ευρώ και στον καιρό του Μνημονίου δεν έχουν να ελπίζουν σε κρατική ενίσχυση. Και δυστυχώς η έλλειψη χρημάτων και προσωπικού οδηγεί παράλληλα και σε μαρασμό τις πλουτοπαραγωγικές δυνάμεις της περιφέρειας, καθώς υπολειτουργούν δημοτικές υπηρεσίες και εταιρείες που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν ακόμα περισσότερο (π.χ. ιαματικά λουτρά).

Πέρα από τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα, υπάρχουν και τα θεσμικά κενά. Ακόμα, δεν έχει ολοκληρωθεί, τόσους μήνες μετά, και το ζήτημα των κτηρίων των δήμων και της μετάταξης των υπαλλήλων που θα στελεχώσουν τις υπηρεσίες.

Επίσης, το θέμα των συμβασιούχων μοιάζει ασήκωτο για τις πλάτες των περισσότερων δήμων. Και αυτό φαίνεται από τη δυσλειτουργία στις υπηρεσίες καθαριότητας, όπου το κύριο βάρος σηκώνουν οι συμβασιούχοι. Και δυστυχώς οι αλλεπάλληλες εγκύκλιοι καθυστερούν την υπογραφή των 8μηνων συμβάσεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Δήμος Θεσσαλονίκης, που ακόμα περιμένει τους 600 οκταμηνίτες συμβασιούχους που προσελήφθησαν μέσω ΑΣΕΠ, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζει γι' άλλη μία φορά πρόβλημα στην αποκομιδή των σκουπιδιών.

Κάπως πιο ισορροπημένη μοιάζει η κατάσταση στις 13 περιφέρειες, οι οποίες όμως διαχειρίζονται μεγαλύτερα κονδύλια και εξαρτώνται αποκλειστικά από την κρατική χρηματοδότηση. Και εκεί παρουσιάζονται προβλήματα. Πιο πρόσφατο και οξύτερο, η έλλειψη κονδυλίων για τη διακίνηση των μαθητών. Ετσι τα ΚΤΕΛ και τα ταξί σε αρκετές περιοχές της χώρας -Πελοπόννησο, Κρήτη, Μακεδονία και νησιά- σταμάτησαν τα δρομολόγια, ελπίζοντας ότι θα συγκινηθούν οι αρμόδιοι και θα πάρουν τα χρωστούμενα μηνών.