ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΑ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΥ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΓΙΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ TOSOH ΕΛΛΑΣ

ΝΕΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΤΗΣ TOSOH ΕΛΛΑΣ

Ευσταθιάδης Λουκάς, Τοπικός Σύμβουλος Δ.Κ. Γέφυρας

          Πριν από λίγες μέρες ο Δήμαρχος Χαλκηδόνας σε συνάντηση που είχαμε στο Δημαρχείο, ενημέρωσε την ομάδα των Ενεργών Πολιτών ενάντια στην απόθεση των αποβλήτων της TOSOH ΕΛΛΑΣ, για το περιεχόμενο δύο μελετών (κριτικές επισκοπήσεις επί της Μελέτης της TOSOH) τις οποίες είχε παραγγείλει στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, στον Καθηγητή Γεωχημείας και Εφαρμοσμένης Γεωχημείας Δρ Ακίνδυνο Κελεπερτζή, και στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στον Καθηγητή Χημείας, Θοδωρή Καραπάντσιο.

          Το περιεχόμενο και των δυο υπομνημάτων είναι καταλυτικά αντίθετο στην απόθεση των αποβλήτων της TOSOH ΕΛΛΑΣ. Συγκεκριμένα στα δύο υπομνήματα αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής:

1.      « Γενικά, η υποβληθείσα Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ)  του προτεινόμενου έργου παρουσιάζει σοβαρές παραβλέψεις, αυθαίρετες θεωρήσεις και συμπεράσματα, που οδηγούν σε επιστημονικές αστοχίες …».

2.     «…ο χαρακτηρισμός του αποβλήτου ως μη επικίνδυνο είναι ατεκμηρίωτος και αβάσιμος, αφού δεν αναφέρονται ουσιαστικά στοιχεία δειγματοληψίας και ανάλυσης».

3.    «… δεν πραγματοποιήθηκε η δοκιμή διήθησης και δεν τεκμηριώθηκε ότι το στερεό απόβλητο δεν είναι οικοτοξικό».

4.     «… τα αποτελέσματα αναλύσεων που αναφέρονται στη ΜΠΕ της TOSOH  είναι διαφορετικά από αυτά που αναφέρονται στην εισήγηση της Περιφέρειας …. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι στα αποτελέσματα που παρουσιάζονται στη ΜΠΕ δεν έχει ανιχνευθεί μόλυβδος (Pb), ενώ στην εισήγηση της Περιφέρειας παρουσιάζονται αποτελέσματα περιεκτικότητας σε μόλυβδο που ξεπερνούν τα όρια χαρακτηρισμού του αποβλήτου ως αδρανές».

5.     « Τα επισυναπτόμενα στη ΜΠΕ αναλυτικά αποτελέσματα κρίνονται ως μη αντιπροσωπευτικά και ανεπαρκή για την αξιολόγηση της χημικής σύστασης και ιδιαίτερα της μελλοντικής γεωχημικής συμπεριφοράς των συστατικών του…».

6.    «… η μέθοδος δειγματοληψίας δεν αποσαφηνίζεται, με αποτέλεσμα τα δείγματα να μην δύναται να θεωρηθούν αντιπροσωπευτικά».

7.     « Η λειτουργία του έργου στην επιλεγμένη θέση θα οδηγήσει με βεβαιότητα στη ρύπανση των εδαφών της ευρύτερης περιοχής. Αναμένεται αερομεταφερόμενη διασπορά του αποβλήτου (εξαιρετικά λεπτόκοκκο) από τις χωματουργικές εργασίες…».

8.    « Αξιολογούμε ως υψηλό τον περιβαλλοντικό κίνδυνο ποιοτικής υποβάθμισης των υπόγειων νερών της ευρύτερης περιοχής και κατά επέκταση των αντίστοιχων σε βάθος χρόνου επιδημιολογικών συνεπειών για τους κατοίκους της περιοχής».

9.    « Η απουσία από τη ΜΠΕ γεωλογικών, υδρογεωλογικών, σεισμοτεκτονικών και γεωτεχνικών στοιχείων … καθιστά τη συγκεκριμένη μελέτη ελλειπέστατη, πρόχειρη και πρακτικά αδύναμη να αναλύσει τις ενδεχόμενες περιβαλλοντικές επιπτώσεις του προτεινόμενου έργου».

           Οι παραπάνω διαπιστώσεις των Καθηγητών ενισχύουν τις ανησυχίες που είχαμε σχετικά με την απόθεση των συγκεκριμένων αποβλήτων στα χωριά μας και μας κάνουν να εντείνουμε ακόμη περισσότερο τον αγώνα μας προκειμένου να μην πραγματοποιηθεί η απόθεση αυτή.

            Πρέπει όμως και ο κόσμος να ευαισθητοποιηθεί ακόμη περισσότερο πάνω στο συγκεκριμένο θέμα. Και τέλος πιστεύω ότι η κοινή δράση Δήμου και Πολιτών θα φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Αδράνειες και παραλείψεις δεν συγχωρούνται πλέον. 

 

Τμήμα Χημείας Εργαστήριο Γενικής & Ανόργανης Χημικής Τεχνολογίας

Πανεπιστημιακή Θυρίδα 116, 541 24 Θεσσαλονίκη Θοδωρής Καραπάντσιος, Α. Καθηγητής

Θοδωρής Καραπάντσιος

Α. Καθηγητής

Τηλ/ Φαξ 231 0 99 7772

e-mail: karapant@chem,auth.gr

Θεσ/νίκη, 20 Απριλίου 2012

Προς

κο Π. Δαϊκούδη, Δήμαρχο Χαλκηδόνος, Κουφάλια Θεσ/νίκη ς

Θέμα: Κριτική επισκόπηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων με τίτλο: «Αποκατάσταση τοπίου στην περιοχή Πρόχωμα του Δήμου Αγίου Αθανασίου με τη μέθοδο της υγειονομικής διάθεσης».

Αξιότιμε κ. Δήμαρχε,

Κατόπιν σχετικού αιτήματος σας, σας παραθέτω εν συντομία τα κυριότερα σχόλια μου αναφορικά με την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων με τίτλο: «Αποκατάσταση τοπίου στην περιοχή Πρόχωμα του Δήμου Αγίου Αθανασίου με τη μέθοδο της υγειονομικής διάθεσης».

Είμαι στη διάθεση σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση

Θοδωρής Καραπάντσιος

Με τιμή

Τμήμα Χημείας

Εργαστήριο Γενικής & Ανόργανης Χημικής Τεχνολογίας

Πανεπιστημιακή Θυρίδα 116, 541 24 Θεσσαλονίκη Θοδωρής Καραπάντσιος, Α. Καθηγητής

ΣΧΕΤΙΚΑ:

1.      Ν. 1650/86 «Για την προστασία του περιβάλλοντος».

2.      ΚΥΑ 69269/5387/25-10-1990 «Κατάταξη έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες, περιεχόμενο Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), καθορισμός περιεχομένου Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ) και λοιπές συναφείς διατάξεις σύμφωνα με το Ν. 1650/86».

3.      ΚΥΑ ΗΠ 15393/2332/2002 (ΦΕΚ 1022/5-8-02) «Κατάταξη δημοσίων και ιδιωτικών έργων σε κατηγορίες σύμφωνα με το άρθρο 4 του Ν. 1650/86, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 2 του Ν. 3010/2002».

4.      ΚΥΑ ΗΠ 50910/2727 (ΦΕΚ 1909Β/22-12-03) «Μέτρα και όροι για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων».

5.      Η Εγκύκλιος με Αρ. πρωτ. Οικ. 129043/4345/8-7-11 σχετικά με την «Εφαρμογή νομοθεσίας για τη διαχείριση μη επικίνδυνων στερεών αποβλήτων».

6.      ΚΥΑ ΗΠ 29407/3508 (ΦΕΚ 1572/16-12-02) «Μέτρα και όροι για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων».

7.      ΚΥΑ 114218 (ΦΕΚ 1016/17-11-97) «Κατάρτιση πλαισίου προδιαγραφών και γενικών προγραμμάτων διαχείρισης στερεών αποβλήτων».

8.      2003/33/ΕΚ Απόφαση του Συμβουλίου της 19^ης Δεκεμβρίου 2002 για τον «Καθορισμό κριτηρίων και διαδικασιών αποδοχής των αποβλήτων στους χώρους υγειονομικής ταφής σύμφωνα με το άρθρο 16 και το παράρτημα II της οδηγίας 1999/31 /ΕΚ».

9.      ΜΠΕ «Αποκατάσταση τοπίου στην περιοχή Πρόχωμα του Δήμου Αγίου Αθανασίου με τη μέθοδο της υγειονομικής διάθεσης».

10.  Συμπληρωματικά στοιχεία ΜΠΕ «Αποκατάσταση τοπίου στην περιοχή Πρόχωμα του Δήμου Αγίου Αθανασίου με τη μέθοδο της υγειονομικής διάθεσης».

11.  «Τεχνικό υπόμνημα κριτικής επισκόπησης της ΜΠΕ και παροχή επιστημονικών συμβουλών στο πλαίσιο του έργου Αποκατάσταση τοπίου στην περιοχή Πρόχωμα του Δήμου Αγίου Αθανασίου με τη μέθοδο της υγειονομικής διάθεσης'», Α. Κελεπερτζής, Απρίλιος 2012.

12.  Η υπ'αριθμ. 75222/2865/17-10-11 Εισήγηση του Τμήματος Περιβάλλοντος και Υδροοικονομίας Π.Ε. Θες/νίκης της Δ/νσης Περιβάλλοντος & Χωρικού Σχεδιασμού της Γεν. Δ/νσης Αναπτυξιακού Προγραμματισμού, Περιβάλοντος & Υποδομών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας με θέμα «Γνωμοδότηση επί της ΜΠΕ για την Περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου Αποκατάσταση τοπίου στην περιοχή Πρόχωμα του Δήμου Αγίου Αθανασίου με τη μέθοδο της υγειονομικής διάθεσης' στην Π.Ε. Θεσσαλονίκης».

  

                         Τμήμα Χημείας

Εργαστήριο Γενικής & Ανόργανης Χημικής Τεχνολογίας

Πανεπιστημιακή Θυρίδα 116, 541 24 Θεσσαλονίκη Θοδωρής Καραπάντσιος, Α. Καθηγητής

Βασικός σκοπός του υπ' αριθμ. 9 σχετ. εγγράφου αποτελεί η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τη διάθεση του παραγόμενου παραπροϊόντος (στερεού αποβλήτου) από την παραγωγική διαδικασία της εταιρείας TOSOH ΕΛΛΑΣ ABE σε αγροτεμάχια στη περιοχή Πρόχωμα του Δήμου Χαλκηδόνας, όπως προκύπτει από το περιεχόμενο της εν λόγω μελέτης. Χαρακτηριστικά, αναφέρονται τα παρακάτω:

·         Η επιλογή του τίτλου Αποκατάσταση τοπίου...' είναι άστοχη, κυρίως λόγω έλλειψης εναλλακτικών λύσεων για την αποκατάσταση του τοπίου (π.χ. με αδρανή υλικά), όπως επισημαίνεται και στο υπ' αριθμ. 11 σχετ. έγγραφο.

·         Η τεκμηρίωση του χαρακτηρισμού του στερεού αποβλήτου ως μη επικίνδυνο είναι ελλιπέστατη, ασαφής και αβάσιμη. Συγκεκριμένα, δε λήφθηκαν υπόψη τα κριτήρια χαρακτηρισμού ενός αποβλήτου σύμφωνα με την απόφαση 2003/33/ΕΚ (σχετ. έγγραφο υπ'αριθμ. 8), ενώ η μέθοδος δειγματοληψίας δεν αποσαφηνίζεται, με αποτέλεσμα τα δείγματα να μην δύναται να θεωρηθούν αντιπροσωπευτικά. Σχετικά, τοποθετείται και ο καθηγητής κ. Α. Κελεπερτζής στο τεχνικό υπόμνημα του (υπ' αριθμ. 11 σχετ. έγγραφο). Συμπληρωματικά, αναφέρεται ότι για τον χαρακτηρισμό του στερεού αποβλήτου έχουν χρησιμοποιηθεί κυρίως τα κριτήρια Η1-Η13. Το κριτήριο Η14 δεν έχει μελετηθεί διεξοδικά (δεν ελήφθησαν υπόψη συνεργιστικές δράσεις των συστατικών του στερεού αποβλήτου) και δεν έγιναν οι σχετικές εργαστηριακές αναλύσεις, ενώ το κριτήριο HI 5 μελετήθηκε επίσης με ελλιπή μεθοδολογία. Χρησιμοποιήθηκε μόνο ο λόγος L/S=10, χωρίς να γίνουν δοκιμές έκπλυσης με λόγο L/S=2, ενώ δεν πραγματοποιήθηκε η δοκιμή διήθησης και δεν τεκμηριώθηκε ότι το στερεό απόβλητο δεν είναι οικοτοξικό (όπως απαιτείται από τα κριτήρια της απόφασης 2003/33/ΕΚ). Υπενθυμίζεται, ότι όπως ορίζει το ΥΠΕΚΑ: κάθε φορά που επιλέγεται η μη επικίνδυνη εκδογή του ζεύγους των εξαψήφιων κωδικών , θα πρέπει να υπάρχει επαρκής τεκμηρίωση όσον αφορά:

1.      Την εφαρμογή   του Προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ 14899 "Χαρακτηρισμός αποβλήτων -Δειγματοληψία αποβλήτων υλικών - Πλαίσιο για την προετοιμασία και εφαρμογή ενός σχεδίου δειγματοληψίας"

2.      Την διενέργεια των απαιτούμενων Πρότυπων Χημικών Αναλύσεων από διαπιστευμένα Εργαστήρια.

Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι τα αποτελέσματα αναλύσεων που αναφέρονται στη ΜΠΕ (σχετ. έγγραφο 9) είναι διαφορετικά από αυτά που αναφέρονται στην εισήγηση της Περιφέρειας (σχετ. έγγραφο 12), γεγονός που ενισχύει την αναγκαιότητα διεξαγωγής ενός πρότυπου πρωτοκόλλου δειγματοληψιών και αναλύσεων για τον χαρακτηρισμό του στερεού αποβλήτου της εταιρείας TOSOH Ελλάς ABE. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται στη ΜΠΕ δεν έχει ανιχνευθεί μόλυβδος (Pb), ενώ στην εισήγηση παρουσιάζονται αποτελέσματα περιεκτικότητας σε μόλυβδο που ξεπερνούν τα όρια χαρακτηρισμού του αποβλήτου ως αδρανές.

Τμήμα Χημείας

Εργαστήριο Γενικής & Ανόργανης Χημικής Τεχνολογίας

Πανεπιστημιακή Θυρίδα 116, 541 24 Θεσσαλονίκη Θοδωρής Καραπάντσιος, Α. Καθηγητής

•         Αντίστοιχα, ο χαρακτηρισμός του αποβλήτου ως μη επικίνδυνο στο υπ' αριθμ. 12 σχετ. έγγραφο είναι ατεκμηρίωτος και αβάσιμος, αφού δεν αναφέρονται ουσιαστικά στοιχεία δειγματοληψίας και ανάλυσης.

•    Το υπ'αριθμ. 12 σχετ. έγγραφο, σύμφωνα και με τα υπ' αριθμ. 1,3 σχετικά έγγραφα, κατατάσσει τη ΜΠΕ στην κατηγορία Α', υποκατηγορία 1^η, οπότε θα πρέπει τα περιεχόμενα της μελέτης να συνταχθούν σύμφωνα με τον Πίνακα 1 του υπ' αριθμ. 2 σχετ. εγγράφου. Έτσι, μεταξύ άλλων θα πρέπει να περιγράφεται η υφιστάμενη κατάσταση του υπόγειου υδροφορέα με ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά, ώστε να είναι δυνατή η εκτίμηση πιθανής περιβαλλοντικής υποβάθμισης της περιοχής. Επιπλέον, θα πρέπει να υπολογιστεί η παραγόμενη ποσότητα στραγγισμάτων κατά τη λειτουργία του έργου για κάθε χρόνο με σκοπό να εκτιμηθεί η μέγιστη αναμενόμενη παροχή και να σχεδιασθεί κατάλληλο σύστημα συλλογής τους, σύμφωνα και με το παράρτημα II του υπ' αρίθμ. 7 σχετ. εγγράφου. Τονίζεται ότι τα στοιχεία αυτά απουσιάζουν από την εν λόγω ΜΠΕ.

•         Η διαχείριση των ομβρίων στη ΜΠΕ δεν τεκμηριώνεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις της παραγράφου 5 'Προδιαγραφές ΧΥΤΑ' του Παραρτήματος I του σχετ. εγγράφου υπ' αριθμ. 7.

•         Από το περιεχόμενο της ΜΠΕ δεν κατοχυρώνεται ότι η μεταφορά των στερεών αποβλήτων θα γίνει σύμφωνα με τα όσα ορίζει το υπ' αριθμ. 5 σχετ. έγγραφο.

•         Η πλήρωση των θαλάμων εντός 50 εργάσιμων ημερών θεωρείται ανέφικτη, εάν ληφθεί υπόψη ότι η μέση ταχύτητα ενός κατάλληλου οχήματος (φορτηγού) πρέπει είναι χαμηλή, και απαιτείται εύλογο χρονικό διάστημα για τη φόρτωση/εκφόρτωση του. Υπολογίζεται ότι ο χρόνος πλήρωσης μπορεί να προσεγγίζει ακόμη και το διπλάσιο χρονικό διάστημα με αποτέλεσμα να συντρέχουν κίνδυνοι λανθασμένης εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

 ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΝ ΑΘΗΝΩΝ

ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ

τεχνικο υπομνημα κριτικησ επισκοπησηΣ τησ

μελετησ περιβαλλοντικων επιπτωσεων και παροχη επιστημονικων συμβουλων στο πλαισιο του εργου "αποκατασταση τοπιου στην περιοχη προχωμα του δημου αγ. αθανασιου με τη μεθοδο τησ

υγειονομικής διασθεσησ

Α. ΚΕΛΕΠΕΡΤΖΗΣ

ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ

Αθήνα, Απρίλιος 2012

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το παρόν προκαταρκτικό, Τεχνικό Υπόμνημα συντάχθηκε από την ερευνητική ομάδα του κ. Α. Κελεπερτζή, Καθηγητή του τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιοτριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με αντικείμενο την τεχνική επισκόπηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου «Αποκατάσταση τοπίου στην περιοχή "Πρόχωμα" του Δήμου Αγ. Αθανασίου με τη μέθοδο της υγειονομικής διάθεσης».

Η ανάθεση πραγματοποιήθηκε μετά από τηλεφωνική συνομιλία του Καθ. Α. Κελεπερτζή με τον Δήμαρχο Χαλκηδόνας κ. Π. Δαϊκούδη και τη συμφωνία για την υπογραφή σύμβασης με το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Επίσης, εστάλη στον κ. Δήμαρχο σχετικό έγγραφο περιγραφής του αντικειμένου και ο προϋπολογισμός αυτού (5/4/2012).

Η συγκεκριμένη ειδική περιβαλλοντική μελέτη αποσκοπεί στην αναγνώριση, επισήμανση, ανάλυση και την επιστημονική τεκμηρίωση ενδεχόμενων τεχνικών αδυναμιών, παραλείψεων και αστοχιών των συμβατικών στοιχείων της ΜΠΕ του έργου σε σχέση με την καταλληλότητα της επιλεγμένης περιοχής για τη δημιουργία ιδιωτικού ΧΥΤΑ / ΧΥΤΕΑ από τη βιομηχανική μονάδα TOSOH Hellas Α.Β.Ε. για τη διάθεση σταθεροποιημένου αποβλήτου της παραγωγικής της διαδικασίας. Συγκεκριμένα στα πλαίσια της συγκεκριμένης μελέτης εκτελέσθηκαν :

1.    Η συλλογή στοιχείων από γεωλογική επισκόπηση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας.

2.    Επισκόπηση δευτερογενών στοιχείων από γεωλογικές, υδρογεωλογικές, γεωχημικές και υδροχημικές έρευνες, καθώς και βιβλιογραφικών δεδομένων για την ανάλυση και την εκτίμηση της ποιότητας των εδαφών και των υπόγειων νερών στην περιοχή του έργου.

3.    Επισκόπηση των συμβατικών μελετών σχετικά με το έργο :

Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, Αποκατάσταση τοπίου στην περιοχή «Πρόχωμα» του Δήμου Αγ. Αθανασίου με τη μέθοδο της υγειονομικής διάθεσης» (ΕΠΕΜ Α.Ε., ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010).

Συμπληρωματικά Στοιχεία Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, Αποκατάσταση τοπίου στην περιοχή «Πρόχωμα» του Δήμου Αγ. Αθανασίου με τη μέθοδο της υγειονομικής διάθεσης» (ΕΠΕΜ Α.Ε., ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011).

για την αναγνώριση των παραβλέψεων και επιστημονικών αστοχιών στην καταγραφή των υφιστάμενων περιβαλλοντικών συνθηκών στην περιοχή του έργου, καθώς και στις εκτιμώμενες περιβαλλοντικές επιπτώσεις στα φυσικά συστήματα της περιοχής (έδαφος, υπόγεια νερά) κατά τη φάση κατασκευής και λειτουργίας.

Στη σύνταξη της παρούσας τεχνικής έκθεσης συνεργάσθηκαν μέλη της ερευνητικής ομάδας του τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ υπό τον Καθ. Α. Κελεπερτζή.

- Δρ. Ακίνδυνος Κελεπερτζής, Καθηγητής Γεωχημείας και Εφαρμοσμένης Γεωχημείας, Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, Ε.Κ.Π.Α